ପୁରୁଣା ବଦଳାଇ ନୂଆ ସୁନା କିଣୁଥିଲେ ସାବଧାନ! ଆପଣଙ୍କ ଅଜଣାତରେ ହେଉଛି ବଡ଼ କ୍ଷତି, ଜାଣନ୍ତୁ କେମିତି
ପୁରୁଣା ଅଳଙ୍କାର ବଦଳାଇ ନୂଆ ସୁନା କିଣିବାର ଧାରା ଭାରତରେ ସର୍ବାଧିକ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି। କିନ୍ତୁ ଏହି ସମୟରେ ଅନେକ ଲୋକ ମାନେ ଠକାମୀର ଶିକାର ହେଇଥାନ୍ତି। ଛୋଟ ଅଳଙ୍କାର ଦୋକାନ ହେଉ ବା ବ୍ରାଣ୍ଡ ଅଳଙ୍କାର ଦୋକାନ ହେଉ ସବୁ ଜାଗାରେ ପୁରୁଣା ଅଳଙ୍କାର ବଦଳାଇ ନୂଆ କିଣିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥାଏ। ବାସ୍ତବରେ ଯେତେବେଳେ ଆପଣ ପୁରୁଣା ଅଳଙ୍କାରକୁ ନୂଆ କରିବା ପାଇ ବଦଳାଇବାକୁ ଯାଆନ୍ତି ସେତେବେଳେ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ସମସ୍ୟା ସୁନାର ସୁଧତାରେ ଦେଖା ଦେଇଥାଏ।
ଏହି ଦ୍ଵନ୍ଦ ହେତୁ ଆମେ ଅନେକ ସମୟରେ ଅଳଙ୍କାର ଉଚିତ୍ ମୂଲ୍ୟ ପାଇ ପାରୁନାହୁଁ। ପୁରୁଣା ଅଳଙ୍କାର ସର୍ବଦା ଦୁଇଟି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଇଥାଏ। ପ୍ରଥମେ ଏହାକୁ କ୍ୟାରେଟ ମିଟର ମେସିନରେ ସ୍କ୍ରାନ୍ କରାଯାଏ। ଏହା ଦର୍ଶାଏ ଯେ ଅଳଙ୍କାରରେ କେତେ କ୍ୟାରେଟ୍ ସୁନା ଅଛି। କିନ୍ତୁ ଏହା କେବଳ ବାହ୍ୟସ୍ତରକୁ ସ୍କ୍ରାନ୍ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହେଇଥାଏ। ଦ୍ୱିତୀୟ ପ୍ରକ୍ରିୟା ହେଉଛି ଅଳଙ୍କାରରେ ଏକ ଛୋଟ ଖଣ୍ଡ ତରଳାଇ ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଏ। ଯାହାଫଳରେ ସୁନାର ପ୍ରକୃତ ସୁଧାତା ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଇପାରେ।
ପ୍ରତ୍ୟେକଥର ତରଳା ଯାଇଥିବା ସୁନା ସ୍କ୍ରାନ୍ କରାଯାଏ। ଏହାର ରେଜଲ୍ଟ କିନ୍ତୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହେଇଥାଏ। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଅଳଙ୍କାର ଗୁଡ଼ିକ ସର୍ବନିମ୍ନ ପଠନ ଉପରେ ଆଧାର କରି ସୁନାର ମୂଲ୍ୟ ସ୍ଥିର କରାଯାଇଥାଏ। ବାସ୍ତବରେ ସୁନା ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ଏକ୍ସ୍ରେପ୍ରୋରୋସେନ୍ସ, ସ୍ପେକଟୋ ମିଟର କିମ୍ବା କ୍ୟାରେକଟ ମିଟର ମେସିନ ସରକାର ବିକ୍ରିୟ କରନ୍ତି ନାହିଁ। କିମ୍ବା କୌଣସି କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଦ୍ୱାରା ଦିଆଯାଇନଥାଏ। ଏହିଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଏହି ଯନ୍ତ୍ରର ବିଶେଷନୀୟତା ଉପରେ ସନ୍ଦେହ ରହିଥାଏ। ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଅଳଙ୍କାର ଦୋକାନରେ ଏହାକୁ ତରଳାଇ ଅଳଙ୍କାର ସୁଧତା ମାପିବା ପାଇଁ ବ୍ଯବହାର କରାଯାଏ।
ଏହିପରି କି ଗ୍ରାହକଙ୍କ ପାଖରେ ବଡ ବ୍ରାଣ୍ଡର ବିୟୋ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ମାଧ୍ୟମରେ ତାଙ୍କ ଅଳଙ୍କାରର ସୁଧତା ମାପାଯାଇ ପାରିଥାଏ। ଅଳ୍ପ କିଛି ଛୋଟ ଛୋଟ ଅଳଙ୍କାରର ଦୋକାନୀ ମାନେ ଥାଆନ୍ତି ଯେଉଁ ମାନେ ଅଳଙ୍କାରକୁ ନତରଳାଇ ବଦଳାଇବାକୁ ରାଜି ହୁଅନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଏହିପରି ଅଳଙ୍କାର ଗୁଡ଼ିକ ଆପଣଙ୍କର ମୂଲ୍ୟ ହିସାବରୁ ୨୫ ରୁ ୩୦ % ହ୍ରାସ ପାଇନଥାଏ। ଯାହାକି ଅପଚୟି ଚାର୍ଜ ଭାବରେ ଯୋଡା ଯାଇଥାଏ। ବିଭିନ୍ନ ଅଳଙ୍କାର ଦୋକାନୀ ମଧ୍ୟ ଏହି ଅଳଙ୍କାର ଉପରେ ଭିନ୍ନ ଅପଚୟ ଚାର୍ଜ ଆଦାୟ କରନ୍ତି। ଏହା ପରିସର ୩ ରୁ ୬ % ହେଇପାରେ। ଅଳଙ୍କାରରେ ବ୍ୟବହୃତ ସୁନା ସୁଧତା ଉପରେ ଏହା ନିର୍ଭର କରେ।
ସୁନା ପରିମାଣ ଯାଞ୍ଚ କରିବା ପାଇଁ ଏହା ତରଳାଯାଇ ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଏ। ଏଥିପାଇଁ ଅଧିକାଂଶ ଅଳଙ୍କାର ଦୋକାନୀ ଏକ୍ସଆରବି ପରୀକ୍ଷଣ ସୁଧତା ମେସିନ ବ୍ଯବହାର କରନ୍ତି। ଯଦି ଆପଣଙ୍କର ଅଳଙ୍କାରରେ ହଲମାର୍କ ଷ୍ଟାମ୍ପ ଅଛି ତେବେ ଏହାକୁ ତରଳାଇବାର କୌଣସି ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ। କାରଣ ଏଥିରେ ସୁନାର ସୁଧତା ଦେଖାଯାଇଥାଏ। ତେଣୁ ଏହାକୁ ପରୀକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ କୌଣସି ଆବଶ୍ୟକତା ପଡ଼େ ନାହିଁ। ଯେତେବେଳେ ଗ୍ରାହକ ବିନା କାରଣରେ ହଲମାର୍କରେ ଅଳଙ୍କାର କିଣନ୍ତି ସେତେବେଳେ ଏହାର ସୁଧତାକୁ ଦୁଇଟି ଉପାୟରେ ଯାଞ୍ଚ କରାଯିବା ଉଚିତ୍।
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଛୋଟ ଏବଂ ବଡ ସହରରେ ସୁଧତା ପରୀକ୍ଷା ମେସିନ ଉପଲବ୍ଧ। ସର୍ବପ୍ରଥମେ ଅଳଙ୍କାର ଉପର ପରସ୍ତ ଯଥା ସ୍କିନ୍ ପରୀକ୍ଷା କରାଯିବ ଉଚିତ୍। ଯାହାଦ୍ୱାରା ଏହା ଜଣାପଡ଼ିବ ଯେ ଅଳଙ୍କାର ଗୁଡ଼ିକ ୨୨ କ୍ୟାରେଟ ବା ୧୮ କ୍ୟାରେଟ୍। ଦ୍ବିତୀୟତଃ ଜଏଣ୍ଟ ପରୀକ୍ଷା କରିବା ଉଚିତ୍ ଯେଉଁଥିରେ ସୁନାର ପ୍ରକୃତ ସୁଧତା ଜାଣି ହେବ। ଯଦି ଆପଣ ହଲମାର୍କ ଯୁକ୍ତ ଅଳଙ୍କାର କିଣନ୍ତି ତେବେ ଏହା ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ ଭଲ। କାରଣ ଏଥିରେ ସବୁକିଛି ସ୍ପଷ୍ଟ ହେଇଥାଏ।