ଇଣ୍ଟରଲକିଂରେ ତ୍ରୁଟି ପାଇଁ ହୋଇଥିଲା ବାହାନଗା ଦୁର୍ଘଟଣା! ତେବେ ଏହା କ’ଣ ଏବଂ କେମିତି କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ?

 
interlocking train

ଭାରତ ରେଳ ଇତିହାସର ତୃତୀୟ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ରେଳ ଦୁର୍ଘଟଣା । ଯାନ୍ତ୍ରିକ ତ୍ରୁଟି ଯୋଗୁ ଚାଲିଗଲା କି 275 ଜୀବନ । ରେଳମନ୍ତ୍ରୀ କହିଲେ, ଇଣ୍ଟରଲକିଂ ସିଷ୍ଟମରେ ତ୍ରୁଟି, ଏପଟେ ରେଲଓ୍ବେ ବୋର୍ଡ କହିଲା ସିଗନାଲରେ ସମସ୍ୟା ଯୋଗୁ ଭୁଲ ଲାଇନରେ ଗଲା କରମଣ୍ଡଳ । ତେବେ ଏହି ଇଣ୍ଟରଲକିଂ ସିଷ୍ଟମ କଣ ଏବଂ ଏହା କେମିତି କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ ? ରେଳ ଟ୍ରାକର ସୁପରିଚାଳନା ଲାଗି ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ ଇଣ୍ଟରଲକିଂ ସିଷ୍ଟମ । ରେଳବାଇ ସିଗନାଲିଂ କ୍ଷେତ୍ରେର ଇଣ୍ଟରଲକିଂ ଏକ ବ୍ୟବସ୍ଥା । ଜଙ୍କସନ ବା କ୍ରସିଂର ସୁବ୍ୟବସ୍ଥା ଲାଗି ରହିଥାଏ ଇଣ୍ଟରଲକିଂ । ଲିଭର କିମ୍ବା ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକାଲ ବା ମେକାନିକାଲ ଡିଭାଇସକୁ ନେଇ ଇଣ୍ଟରଲକିଂ । ପଏଣ୍ଟ ଓ ସିଗନାଲକୁ କରାଯାଇଥାଏ ଅପରେଟ । ଟ୍ରେନର ଇଗନିସନ ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ଇଣ୍ଟରଲକ ଡିଭାଇସ ।

interlocking system

ଟ୍ରାକରେ ଏକାଧିକ ଲାଇନକୁ ସଂଯୋଗ କରିବା ପାଇଁ ପଏଣ୍ଟସ ରହିଥାଏ । ସିଗନାଲ ଦ୍ବାରା ଲୋକୋ ପାଇଲଟକୁ ଟ୍ରେନକୁ ଆଗକୁ ନେବା ଲାଗି ଗ୍ରୀନ ସିଗନାଲ ମିଳିଥାଏ । ଯେଉଁ ଲାଇନର ରୁଟ୍ ସେଟ ହୋଇଥାଏ, ସେହି ଲାଇନ ପାଇଁ ସିଗନାଲ ମିଳିଥାଏ । ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଇଣ୍ଟରଲକିଂ କୁହାଯାଏ । ଇଣ୍ଟରଲକିଂ ସିଷ୍ଟମ ଟ୍ରେନର ସୁରକ୍ଷା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିଥାଏ । ଇଣ୍ଟରଲକିଂ ଯୋଗୁ ସିଗନାଲ କ୍ଷେତ୍ରରେ ତ୍ରୁଟି ହେବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ଲୁପ ଲାଇନ ଇଣ୍ଟରଲକିଂ ହୋଇଥିଲେ ଲୋକୋ ପାଇଲଟକୁ ଯିବନାହିଁ ଗ୍ରୀନ ସିଗନାଲ । ଯଦି ଲେବଲ କ୍ରସିଂଗେଟଗୁଡିକ ଇଣ୍ଟରଲକ ଦ୍ବାରା ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ତେବେ ଗେଟ ବନ୍ଦ ବା ଖୋଲିବା ବି ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇଥାଏ । ଥରେ ଲୋକୋ ପାଇଲଟଙ୍କୁ ସିଗନାଲ ଯିବା ପରେ ବନ୍ଦ କରିବା ଅସମ୍ଭବ । ଲିଭର ଓ ପ୍ୟାନେଲ ଦ୍ବାରା ପରିଚାଳିତ ହୋଇଥାଏ ପଏଣ୍ଟ ଓ ସିଗନାଲ । ମେକାନିକାଲ ବା ଇଲେକ୍ର୍ଟିକାଲ କିମ୍ବା ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋମେକାନିକାଲ ଦ୍ବାରା ଇଣ୍ଟରଲକିଂ ହୋଇଥାଏ ।

କେତେ ପ୍ରକାର ରହିଛି ଇଣ୍ଟରଲକିଂ?

1. ମେକାନିକାଲ ଇଣ୍ଟରଲକିଂ

2. ପ୍ୟାନେଲ ଇଣ୍ଟରଲକିଂ

3. ରୁଟ୍ ରିଲେ ଇଣ୍ଟରଲକିଂ

4. ସଲିଡ ଷ୍ଟେଟ ଇଣ୍ଟରଲକିଂ

ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ ଇଣ୍ଟରଲକିଂ କ’ଣ?

ସିଗନାଲ ଓ ଟ୍ରାକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଥାଏ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ ଇଣ୍ଟରଲକିଂ । ଏହା ଏକ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା । ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ସଫଳତାର ସହ ଟ୍ରାକ ମ୍ୟାନେଜମେଣ୍ଟ କରିଥାଏ । ଭୁଲଭାଲ ସିଗନାଲ ପ୍ରଦାନ ସମ୍ଭବ ହୋଇ ନଥାଏ । ରେଳ ଟ୍ରାକ ନିରାପଦ ନଥିଲେ ଏହି ସିଷ୍ଟମ ଟ୍ରେନକୁ ଆଗକୁ ଯିବାକୁ ଦେଇ ନଥାଏ । ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ କଣ୍ଟ୍ରୋଲ ସିଷ୍ଟମ ଓ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଦ୍ବାରା ଏହା ପରିଚାଳିତ ହୋଇଥାଏ । ପାରମ୍ପରିକ ମେକାନିକାଲ ଇଣ୍ଟରଲକିଂର ଆଉ ହେଉନାହିଁ ବ୍ୟବହାର । ଟ୍ରେନ ଚଳାଚଳ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ନେଇଥାଏ ସିଷ୍ଟମ । ଟ୍ରେନ ସମ୍ପର୍କରେ ସେନସର ଓ ଫିଡବ୍ୟାକ ଡିଭାଇସ ଜରିଆରେ ସୂଚନା ମିଳିଥାଏ । ଏହି ସିଷ୍ଟମ ସହ ଡିଟେକ୍ସନ ସିଷ୍ଟମ, ସିଗନାଲ, ପଏଣ୍ଟ ବା ସୁଇଚ, ଟ୍ରାକ ସର୍କିଟ ସହ ସମ୍ପର୍କିତ ଥାଏ । ସିଗନାଲ ଓ ସୁଇଚକୁ ଆଧାର କରି ରୁଟ ପରିଚାଳନା ହୋଇଥାଏ ।